اختلال شخصیت چیست؟| همه چیز درباره اختلال شخصیت

حتما تابه‌حال اصطلاح اختلال شخصیت را شنیده‌اید یا درباره انواع اختلالات شخصیتی اطلاعات سطحی و اندکی دارید. همانطور که جسم و بدن انسان، در معرض بیماری و مشکل قرار دارد، روح و روان انسان هم می‌تواند مورد بیماری و ضعف قرار بگیرد. مشکلاتی که در زندگی هر فردی رخ می‌دهد و فشارهای روانی که به او وارد می‌شود، می‌تواند با گذر زمان به مشکلات روانی جدی تبدیل شود و برخی موارد به بروز اختلالات شخصیتی منجر شود.
بنابراین افرادی وجود دارند که به دلیل وجود شرایط گوناگون در زندگی خود، به برخی از اختلالات شخصیتی مبتلا می‌شوند. البته باید بدانید که تشخیص یک مشکل روانشناختی به عنوان اختلال شخصیت کار هر کسی نیست و روانشناس و روانپزشک متخصص باید آن را اعلام کند. اختلال شخصیت انواع گوناگونی دارد که در هر فرد به شکل خاص و در نتیجه شرایط ویژه‌ای برای فرد بروز می‌کند.
این مطلب از وبلاگ افق سلامت را به معرفی اختلال شخصیت و علت‌ها و انواع آن اختصاص داده‌ایم. اگر دوست دارید درباره این موضوع بیشتر بدانید، در ادامه این مطلب همراه ما باشید.
 

 
تعریف اختلال شخصیت
 

قطعا تابه‌حال بارها به شوخی و یا جدی درباره اختلال شخصیت شنیده‌اید یا افرادی را دیده‌اید که در شرایط خاصی، عناوینی را به دیگران نسبت می‌دهند. اما باید بدانید که اختلال شخصیت چیزی فراتر از رفتارهای کمی عجیب یا شوخی‌های روزمره است!
اختلال شخصیت در واقع مجموعه‌ای از مشکلات روانشناختی است که با رفتار خشک، غیرقابل انعطاف و نسبتا نامتعارف فرد در زندگی بروز می‌کند. به زبان ساده، اختلال شخصیت باعث می‌شود که رفتارها و افکار فرد، از حالت طبیعی و نرمالی که افراد در جامعه و در طول زندگی از خودشان بروز می‌دهند، خارج شود.
آنچه درباره اختلالات شخصیت مهم است، تشخیص به‌موقع و درمان سریع آن است. زیرا بروز اختلال شخصیت باعث می‌شود که کارایی و توان فرد برای انجام کارها به شدت کاهش یابد و در برخی موارد باعث آسیب به اطرافیان خود شود. تشخیص سریع و به‌موقع اختلالات شخصیتی می‌تواند سرعت پیشرفت مشکل را در فرد کاهش دهد و مسیر درمان را آسان‌تر کند.
 

به چه مشکلات روانشناختی، اختلال شخصیت گفته می‌شود؟

برای آنکه مشکلات روانشناختی را با عنوان اختلالات شخصیت بشناسیم، به تخصص و مهارت یک درمانگر نیاز داریم که به طور دقیق و اصولی آن را تشخیص دهد. بنابراین خودتشخیصی و خود درمانی‌های بدون تخصص، هیچگونه کاربرد و فایده‌ای ندارند. باید این نکته را به خاطر داشته باشید که هر نوع مشکل روانشناختی یا تغییر رفتار در افراد را نمی‌توان به عنوان اختلال شخصیتی در نظر گرفت. برای آنکه یک مسئله یا تغییر روانشناختی، به عنوان اختلال شخصیت در نظر گرفته شود، باید چند مورد مهم را درباره آن در نظر گرفت. این کار، در حوزه وظایف و تخصص روانشناس و روانپزشک و هر کسی صلاحیت و مهارت تشخیص این موضوع را ندارد.
مواردی که برای تشخیص یک مشکل روانشناختی به عنوان اختلالات شخصیتی مطرح می‌شوند موارد زیر هستند:
 
 

1. تجربه‌ ناراحتی‌های عمیق، عذاب‌های جسمانی و یا هیجانی
2. نامتعارف و عجیب از نظر متوسط اجتماع (غیرقابل‌قبول از نظر اجتماعی و فرهنگی)
3. انجام فعالیت‌ها یا بروز رفتارهایی که خود و دیگران را با مشکلات جدی و خطر روبه‌رو می‌کند (خودآسیبی یا دگرآسیبی)
4. کاهش محسوس و آزاردهنده توانایی انجام کارها (حتی کارهای عادی و روزمره)

 
چنانچه این موارد را در یکی از عزیزان خود مشاهده کردید، بهتر است او را برای مراجعه به روان درمانگر تشویق و هدایت کنید. برای این کار می‌توانید به کلینیک مشاوره و روانشناسی افق سلامت مراجعه کرده و در مسیر سلامتی روان و درمان آن حرکت کنید.
 

دلایل ابتلا به اختلالات شخصیت

 
هر اتفاقی درون انسان، چه جسمی و چه روحی و روانی، منشا خاصی دارد. بنابراین نمی‌توان گفت اتفاقاتی درباره هر موضوعی رخ می‌دهند، بدون دلیل هستند. اختلال شخصیت نیز از این قاعده مستثنی نیست و دلایل گوناگونی باعث بروز و ظهور آن می‌شوند.
برخی از افراد معتقدند که بروز اختلال شخصیت به دلیل شرایط محیطی و تجربیات و الگوهای فکری و رشدی افراد پایه‌ریزی می‌شوند و به مرور در زندگی فرد بروز می‌کنند.
برخی دیگر معتقدند عوامل ژنتیکی در بروز انواع اختلالات شخصیتی نقش دارند و احتمال ابتلای فردی که در خانواده او، کسی به یکی از اختلالات مبتلا بوده، بیش از دیگران است.
به طور کلی می‌توان گفت دلیل اختلال شخصیت و ابتلای افراد به آن، ترکیبی از عوامل ژنتیکی، بیولوژیکی و عوامل محیطی است. تشخیص این دلایل و پیدا کردن نقطه کانونی آن، تنها بر عهده روانشناس یا روانپزشک متخصص است که در زمینه درمان اختلالات شخصیتی مهارت زیادی دارد.
 

انواع اختلالات شخصیت

 
انواع اختلال شخصیت در دنیا وجود دارد که بنا به شرایط و پیش‌زمینه‌هایی در افراد بروز می‌کنند. هر فرد ممکن است به یکی از این اختلالات مبتلا شود و شدت و ضعف آن نیز با دیگران متفاوت باشد. انواع اختلالات شخصیتی را می‌توان به شکل زیر دسته‌بندی کرد:
 

اختلالات گروه A

 
اولین گروه از اختلالات شخصیتی با عنوان گروه عجیب و غیرعادی شناخته می‌شوند.
این دسته به گروه کوچک‌تر تقسیم می‌شوند:
اختلال شخصیت پارانوئید: افرادی که به عنوان شخصیت پارانوئید شناخته می‌شوند افرادی هستند که نسبت به دیگران به شدت بی‌اعتمادند. آن‌ها به سختی به دیگران اعتماد می‌کنند و حالت تدافعی بسیار شدیدی نسبت به دیگران دارند.
 
اختلال شخصیت اسکیزوتایپال: یکی دیگر از انواع اختلالات شخصیت در نوع A اختلال شخصیت اسکیزوتایپال است. فردی که به این اختلال مبتلاست، نسبت به دیگران بسیار شکاک هستند و درباره هر فردی که به آن‌ها نزدیک می‌شود، احساس نگرانی می‌کنند. این افراد دارای افکار و عقاید بسیار عجیبی هستند که به دلیل وجود آن، از ارتباط و رفت‌وآمد با دیگران خودداری می‌کنند.
 
اختلال شخصیت اسکیزوئید: فردی که به این نوع اختلال شخصیت مبتلاست، بسیار منزوی است و در بروز هیجانات خود سرد عمل می‌کند. این افراد نمی‌توانند به راحتی با دیگران ارتباط برقرار کنند و بسیار خجالتی هستند.
 

گروه B

 
افرادی که در گروه  B اختلالات شخصیتی جای می‌گیرند، کسانی هستند که به عنوان افراد دمدمی، احساساتی و یا نمایشی شناخته می‌شوند.
این نوع اختلال هم به زیر مجموعه‌های متفاوتی تقسیم می‌شوند:
 
اختلال شخصیت ضد اجتماعی: این افراد رفتارهای خاصی را از خودشان بروز می‌دهند که با قوانین اجتماعی و نرمال ناسازگار است. این افراد در برابر رفتارهای خود هیچگونه احساس شرم و ناراحتی ندارند!
 
اختلال شخصیت مرزی: کسانی که به عنوان افرادی با اختلال شخصیت مرزی شناخته می‌شوند، در خلقیات خود دچار نوسانات بسیار شدید هستند. آن‌ها رفتارهای عاطفی و خلقی ناپایداری را بروز می‌دهند.
 
اختلال شخصیت خودشیفته: این افراد به شکل بسیار شدید و اغراق آمیزی خودشان را مهم و مستحق همه چیز می‌دانند!
 
اختلال شخصیت نمایشی: کسانی که به این نوع اختلال مبتلا هستند بسیار هیجانی و تحریک‌پذیر رفتار می‌کنند و و بروز بیرونی شدید و نمایشی دارند.
 
 

گروه   C

 
گروه آخر در طبقه‌بندی اختلالات شخصیتی، گروه مضطرب و هراسان هستند. افرادی که در این گروه قرار می‌گیرند نیز با ویژگی‌های خاصی شناخته می‌شوند که هر کدام به نوعی، زندگی نرمال فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
 
اختلال شخصیت وسواسی: این افراد به شکل کاملا افراطی، کمالگرا و انعطاف‌ناپذیرند. دوست دارند هر چیزی سرجای خودش باشد و به مسائل بسیار جزیی توجه زیادی دارند.
 
اختلال شخصیت دوری‌گزین: افرادی که با عنوان این شخصیت تشخیص داده می‌شوند، عموما به شدت از اجتماع و ارتباط با دیگران دوری می‌کنند و احساس بی‌لیاقتی نسبت به خود دارند. این افراد نسبت به ارزیابی منفی از سوی دیگران بسیار حساس‌اند.
 
اختلال شخصیت وابسته: این دسته از افراد وابستگی روانی بسیار زیادی به دیگران دارند و تصور می‌کنند که بدون حضور افراد دیگر قادر به انجام هیچ کاری نیستند.

درمان اختلال شخصیت

 
همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، آنچه درباره درمان اختلالات شخصیت اهمیت دارد، سرعت تشخیص و شروع درمان آن است. بنابراین هر چه یک اختلال زودتر و دقیق‌تر تشخیص داده شود، احتمال کنترل و بهبود آن نیز بسیار بیشتر است.
برای درمان اختلالات شخصیت می‌بایست به یک درمانگر متخصص و حرفه‌ای مراجعه کنید. روان درمانی اولین راه تشخیص و درمان اختلالات شخصیتی است که تاثیر زیادی در بهبود حال و کنترل مشکلات فرد دارد. روان درمانی به فرد کمک می‌کند که به شکل بسیار بهتری بر مشکلات خود واقف شده، آن‌ها را بشناسد، به پذیرش برسد و سپس درمان شود.
برای انجام روان درمانی به یک روانشناس و تراپیست متخصص و بسیار حرفه‌ای نیاز دارید که در این مسیر با شما هم‌قدم شود. بنابراین از پذیرفتن توصیه‌های غیرتخصصی دیگران به شدت دوری کنید.
یکی دیگر از راه‌های درمان اختلال شخصیت دارو درمانی است که به تشخیص روانشناس و تجویز و تشخیص روانپزشک انجام می‌گیرد. عموما روانپزشک با بررسی شرایط فرد، میزان و نوع اختلال را در او تشخیص می‍دهد و متناسب با آن اقدام به تجویز دارو می‌کند. به خاطر داشته باشید که داروهای روانشناسی پس از چهار هفته از مصرف اثربخشی خودشان را بروز می‌دهند. بنابراین باید به طور پیوسته و مستمر از آن‌ها استفاده کنید و از قطع ناگهانی آن بپرهیزید.
کلینیک مشاوره و روانشناسی افق سلامت با دارا بودن بهترین درمانگران و روانشناسان در زمینه‌های گوناگون، آماده ارائه خدمات به شماست. کافیست وارد سایت رسمی کلینیک افق سلامت شوید و از بخش دپارتمان‌ها درمانگر مورد نظر خود را انتخاب و وقت مشاوره خود را رزرو کنید.
 

سخن آخر

 
اختلال شخصیت یکی از مشکلات روانشناختی است که در برخی افراد بروز می‌کند و درمان و بهبودی آن وابسته به جلسات درمانی است. روان درمانی و دارو درمانی روش‌هایی هستند که می‌توان به کمک آن‌ها بخشی از اختلالات شخصیت را کنترل و فرد را به سمت بهبودی هدایت کرد.
درمانگران ما در کلینیک مشاوره و روانشناسی افق سلامت در این مسیر همراه با شما هستند.