اسهال یکی از مشکلات شایع در کودکان است که می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. این عارضه با دفع مدفوع آبکی و شل بیش از سه بار در روز مشخص می‌شود و می‌تواند منجر به کم‌آبی بدن و عوارض جدی‌تری شود. در این مقاله به بررسی علل، علائم و راهکار‌های درمانی اسهال در کودکان می‌پردازیم.
علل اسهال در کودکان
اسهال در کودکان می‌تواند ناشی از عوامل متعددی باشد، از‌جمله:
• عفونت‌های ویروسی، باکتریایی و انگلی: این عفونت‌ها می‌توانند از طریق آب و غذای آلوده، تماس با افراد بیمار و عدم رعایت بهداشت منتقل شوند.
• حساسیت غذایی: برخی کودکان به مواد غذایی خاصی مانند شیر گاو، سویا، تخم‌مرغ و گندم حساسیت دارند که می‌تواند منجر به اسهال شود.
• مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها: آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند باکتری‌های مفید روده را از بین ببرند و باعث اسهال شوند.
• بیماری‌های التهابی روده: این بیماری‌ها مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو می‌توانند باعث اسهال مزمن شوند.
• سایر عوامل: استرس، اضطراب و برخی دارو‌ها نیز می‌توانند باعث اسهال در کودکان شوند.
علائم اسهال در کودکان
علائم اسهال در کودکان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
• مدفوع آبکی و شل: دفع مدفوع آبکی و شل بیش از سه بار در روز
• درد و گرفتگی شکم: کودک ممکن است از درد و گرفتگی شکم شکایت کند.
• تهوع و استفراغ: اسهال می‌تواند با تهوع و استفراغ همراه باشد.
• تب: در برخی موارد، اسهال با تب همراه است که نشان‌دهنده عفونت است.
• کاهش اشتها: کودک ممکن است به دلیل اسهال اشتهای خود را از دست بدهد.
• کم‌آبی بدن: اسهال می‌تواند منجر به کم‌آبی بدن شود که علائمی مانند خشکی دهان، تشنگی شدید، کاهش ادرار، گریه بدون اشک و خواب‌آلودگی دارد.
درمان اسهال در کودکان
درمان اسهال در کودکان به علت آن بستگی دارد. در اکثر موارد، اسهال خفیف تا متوسط در کودکان بدون نیاز به درمان خاصی بهبود می‌یابد. با‌این‌حال، برای تسریع بهبودی و جلوگیری از کم‌آبی بدن، میتوانید از راهکار‌های زیر استفاده کنید:
• جبران مایعات و الکترولیت‌ها: به کودک خود مایعات فراوان مانند آب، آب‌میوه‌های طبیعی رقیق شده، محلول‌های ORS (محلول خوراکی جبران آب و الکترولیت) و سوپ‌های سبک بدهید.
• رژیم غذایی مناسب: به کودک خود غذا‌های سبک و قابل هضم مانند برنج، موز، سیب پخته، نان تست، ماست و مرغ آب‌پز بدهید. از دادن غذا‌های چرب، سرخ‌شده، شیرین و پرادویه به کودک خودداری کنید.
• پروبیوتیک‌ها: پروبیوتیک‌ها می‌توانند باکتری‌های مفید روده را افزایش دهند و به بهبود اسهال کمک کنند. میتوانید از ماست پروبیوتیک یا مکمل‌های پروبیوتیک استفاده کنید.
• دارو‌های ضداسهال: در برخی موارد، پزشک ممکن است دارو‌های ضداسهال را برای کودک شما تجویز کند. اما خودسرانه از این دارو‌ها استفاده نکنید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر در کودک خود، به پزشک مراجعه کنید:
• اسهال شدید و طولانی مدت (بیش از ٢٤ ساعت)
• تب بالا
• استفراغ مکرر
• وجود خون در مدفوع
• علائم کم‌آبی بدن مانند خشکی دهان، کاهش ادرار، گریه بدون اشک و بی‌حالی
پیشگیری از اسهال در کودکان
برای پیشگیری از اسهال در کودکان، رعایت نکات بهداشتی زیر بسیار مهم است:
• شستشوی مکرر دست‌ها با آب و صابون
• پختن کامل غذا‌ها و اطمینان از تمیزی آب آشامیدنی
• اجتناب از تماس با افراد بیمار
• واکسیناسیون کودک طبق برنامه زمان‌بندی
با رعایت این نکات میتوانید به بهبود سریع‌تر اسهال در کودکان کمک کنید و از عوارض جدی آن جلوگیری کنید. در صورت هرگونه نگرانی در مورد سلامتی کودک خود، با پزشک مشورت کنید. شما میتوانید برای پیدا کردن بهترین دکتر متخصص اطفال و کودکان، به سایت کودک درمان مراجعه کنید.